Netbeheerders introduceren in 2024 meerdere nieuwe contractvormen richting grootzakelijke klanten (>3x80A) en zullen gaan werken met maatschappelijk prioriteren. Hoog over kunnen vier grote wijzigingen worden onderscheiden:
Grootverbruikers behouden hun bestaande aansluiting en Gecontracteerd Transport Vermogen (GTV), indien het GTV wordt gebruikt. Daarbij geldt GOTORK: gebruik op tijd of raak het kwijt (ook UIOLI genoemd: use it or lose it). Voor grootverbruikers betekent dit dat hun gecontracteerd vermogen verlaagd kan worden als zij een jaar lang niet meer dan 50% van hun transportvermogen hebben gebruikt, of als ze een jaar lang 1 MW of meer aan transportvermogen niet hebben gebruikt (hoogspanningsklanten minimaal 10 MW). Grootverbuikers worden verplicht tot deelname aan congestiemanagement, obv het huidige contract of met nieuwe aanvullende contractsvormen.
Een grootverbruiker heeft een reguliere ATO en daarmee vast transportrecht, maar kiest ervoor om tegen betaling een deel van dat recht op afgesproken momenten in te leveren. Een CBC is een extra contract met verwijzing naar de ATO. De CBC betreft de reductie van de capaciteit in een bepaalde periode, op een bepaald moment van de dag zonder afroep of op afroep day-ahead.
Contractvormen die als alternatief voor bestaande ATO’s kunnen worden ingezet. Alternatieve Transportrechten (ATR’s) of ook wel flexibele contracten, non firm contracten, non firm ATO’s genoemd.
De grootverbruiker heeft geen vast transportrecht maar uitsluitend het recht om iets te krijgen op de overeengekomen momenten of manieren. Dit betreft niet-piekmomenten waarbij je kunt denken aan tijdsblokgebonden, tijdsduurgebonden of flexibel transportrecht. De ATR is goedkoper dan een ATO in combinatie met een CBC omdat het gebruik in de niet-piekuren stimuleert.
Dit contract en de bijbehorende transportcapaciteit worden door de netbeheerder afgegeven en gemanaged voor een groep bedrijven i.p.v. per individueel bedrijf of individuele aansluiting. Dit wordt ingezet bij capaciteitstekort op een verdeelstation. Het collectief wordt eventueel vertegenwoordigd in een CSP (Congestion Service Provider). Het collectief is zelf verantwoordelijk voor de manier waarop zij onderling flexibel het vermogen uitwisselen. Bij knelpunten in het HS-net moet TenneT toestemming geven voor een groepscontract.
De ACM heeft drie categorieën partijen gedefinieerd die in aanmerking komen voor prioriteit bij hun transportverzoek. De eerste categorie betreft de congestie-verzachters. de partijen die ervoor zorgen dat er meer ruimte op het net komt zodat anderen ook transportcapacteit kunnen krijgen, bijvoorbeeld een batterijpark. De tweede categorie betreft veiligheid. Oftewel de transportcapaciteit voor partijen die het belang van veiligheid dienen, zoals bijvoorbeeld noodhulp, penitaire inrichtingen, politie en defensie. De derde categorie betreft meerdere basisbehoeften zoals drinkwater, woningbouw en onderwijs.
Codebesluit prioriteringsruimte bij transportverzoeken | ACM.nl